การเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมตามกาลเวลาที่มีผลต่อตนเองและสังคม

          มนุษย์ได้มีการสร้างสรรค์วัฒนธรรมต่าง ๆ  ขึ้นเพื่อใช้ในการดำเนินชีวิต  วัฒนธรรมต่าง ๆ  จึงมีการเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา  วัฒนธรรมดั้งเดิมที่ไม่สอดคล้องกับการดำเนินชีวิตจะถูกละเลยและปรับปรุงเปลี่ยนแปลงเพื่อให้เหมาะสมและสอดคล้องกับการดำเนินชีวิตของคนในยุคปัจจุบัน   เพราะฉะนั้น  สังคมและวัฒนธรรมย่อมมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลาเพราะความต้องการของมนุษย์ไม่มีที่สิ้นสุด  แต่การเปลี่ยนแปลงจะเร็วหรือช้านั้นขึ้นอยู่กับปัจจัยที่มาเกี่ยวข้อง เช่น ระดับการศึกษาของคนในสังคม  การสื่อสาร  การคมนาคม

          ตัวอย่างการเปลี่ยนแปลงของวัฒนธรรมในด้านต่าง ๆ เช่น

          การแต่งกาย

          การรับประทานอาหาร

          การคมนาคม


สาเหตุของการเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมตามกาลเวลา

          การเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมตามกาลเวลามีสาเหตุสำคัญ  ดังนี้
          1. ความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 
              มนุษย์ได้มีการคิดค้นสิ่งประดิษฐ์ใหม่ๆ  ที่มีประโยชน์เพิ่มมากขึ้นอยู่ตลอดเวลา  เพื่ออำนวยความสะดวกในการดำเนินชีวิต  เช่น  การประดิษฐ์รถยนต์  เพื่อให้การเดินทางสะดวกและรวดเร็วมากขึ้น  การประดิษฐ์โทรศัพท์มือถือเพื่อความสะดวกในสื่อสาร  การประดิษฐ์เครื่องคอมพิวเตอร์เพื่อให้สะดวกในการทำงานต่างๆ  การประดิษฐ์ตู้เย็นเพื่อเก็บรักษาอาหารไว้ได้นานๆ  การประดิษฐ์เครื่องปรับอากาศภายในบ้านเพื่อความเย็นสบาย
              อย่างไรก็ตามความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมีทั้งข้อดีและข้อเสีย  เช่น  ไอเสียจากรถยนต์หรือเครื่องยนต์ทำให้เกิดมลพิษในอากาศ  ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้อุณหภูมิโลกสูงขึ้น  และมีผลเสียต่อสิ่งมีชีวิตต่างๆ บนโลก

          2. การแพร่กระจายทางวัฒนธรรม
              การเปลี่ยนแปลงในสังคมส่วนใหญ่เกิดจากการแพร่กระจายทางวัฒนธรรมจากภายนอกเข้ามาในสังคม  ทำให้เกิดสิ่งต่างๆ  ดังนี้
              2.1 การขอยืมวัฒนธรรม  ได้แก่  การใช้ภาษาอังกฤษทับศัพท์  เช่น  ไอศกรีม  วอลเลย์บอล  ฟุตบอล  ซุปเปอร์มาร์เกต
              2.2 การปรับตัวให้เข้ากับวัฒนธรรม  การติดต่อสัมพันธ์กันระหว่างบุคคลหรือกลุ่มคนทำให้เกิดการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรม  และมีการปรับตัวเข้าหากัน  ทำให้วัฒนธรรมเกิดการเปลี่ยนแปลง  เช่น  การทักทายด้วยการจับมือ
              2.3 การผสมกลมกลืนทางวัฒนธรรม  เกิดจากการที่ประชาชนที่มีวัฒนธรรมต่างกัน  มีการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมอย่างต่อเนื่อง  และทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงจนกลายเป็นวัฒนธรรมใหม่ขึ้นมา
              2.4 การเลียนแบบวัฒนธรรม  เกิดจากประชาชนของชาติหนึ่งพยายามเอาอย่างหรือทำตนให้เหมือนหรือคล้ายคลึงกับวัฒนธรรมของอีกชาติหนึ่ง  เช่น  การแต่งกาย  การย้อมสีผม  การรับประทานอาหาร


แนวทางการธำรงรักษาวัฒนธรรมไทย

          วัฒนธรรมอันดีงามของชาติไทยที่สั่งสมมาจากภูมิปัญญาไทยเป็นสิ่งที่มีคุณค่าต่อความเป็นชาติไทย  ดังนั้นการอนุรักษ์วัฒนธรรมจึงเป็นสิ่งที่มีความจำเป็นอย่างยิ่ง  สำหรับแนวทางการธำรงรักษาวัฒนธรรมไทยมีดังนี้
          1. ส่งเสริมการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมระหว่างชุมชนต่างๆ เพื่อสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างกัน
          2. รณรงค์เพื่อเพื่อสร้างความรู้และความเข้าใจให้แก่ประชาชนว่าวัฒนธรรมไทยเป็นสมบัติของคนไทยทุกคนที่ต้องช่วยกันอนุรักษ์ให้คงอยู่สืบไป
          3. ส่งเสริมและสนับสนุนสื่อมวลชนให้มีบทบาทในการเผยแพร่วัฒนธรรมให้มากยิ่งขึ้น
          4. ส่งเสริมและสร้างปราชญ์ชาวบ้าน เพื่อให้โอกาสในการแสวงหาความรู้ความสามารถด้านภูมิปัญญาไทยอย่างเต็มที่  มีการยกย่องประกาศเกียรติคุณในลักษณะต่างๆ
          5. ส่งเสริมให้เยาวชนไทยเห็นคุณค่าและเกิดความภาคภูมิใจในวัฒนธรรม
          6. ศึกษาความรู้เกี่ยวกับวัฒนธรรมไทย  แล้วนำไปปฏิบัติอย่างถูกต้อง  เช่น  การใช้ภาษาไทย  การแสดงความเคารพ
          7. เผยแพร่วัฒนธรรมไทยให้เป็นที่แพร่หลายทั้งต่อคนไทย  และชาวต่างชาติ  และต้องให้ข้อมูลทางวัฒนธรรมไทยอย่างถูกต้อง
          8. ใช้สินค้าที่แสดงออกถึงศิลปวัฒนธรรมไทย  เช่น  การใช้ผ้าไทย  เครื่องจักสานไทย 
          9. รวบรวมวัฒนธรรมท้องถิ่นที่กระจัดกระจายอยู่ในท้องถิ่นให้มาอยู่ในแหล่งเดียวกัน  ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อการศึกษาวัฒนธรรมท้องถิ่น  ประชาชนจะได้ทราบคุณค่าและความสำคัญของวัฒนธรรมท้องถิ่น   ซึ่งจะทำให้เกิดความภาคภูมิใจและร่วมกันรักษาเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของท้องถิ่นให้คงอยู่ต่อไป




การเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมตามกาลเวลาที่มีผลต่อตนเองและสังคมไทย
    จุดประสงค์การเรียนรู้ 
1. วิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงของวัฒนธรรมได้ 
2. บอกแนวทางการดำรงรักษาวัฒนธรรมไทยได้อย่างเหมาะสม
แบบทดสอบระหว่างเรียน